نقش مالیات در توسعه کشورها
بسیاری از افراد با مفهوم مالیات و دلیل پرداخت آن آشنا نیستند. از همین رو معتقدند که مالیات منصفانه نیست و از راه‌های گوناگون می‌خواهند از پرداخت آن خودداری کنند. در حالی‌که مالیات از اصلیترین منابع درآمدی کشورها است و باعث توزیع عادلانه ثروت بین اقشار مختلف جامعه می‌شود. اما نقش مالیات در توسعه کشورها چیست؟
مالیات چیست؟
پیش از توضیح نقش مالیات در توسعه کشورها باید با مفهوم مالیات آشنا شویم. مالیات مبلغی محسوب می‌شود که از درآمدها، سودها، فروش، مالکیت و سایرهای تراکنش‌های مالی افراد و شرکت‌ها توسط دولت جمع‌آوری خواهد شد. این مبلغ برای تامین هزینه‌های دولت و ارائه خدمات عمومی به جامعه مورداستفاده قرار می‌گیرد. امروزه دولت به‌منظور شناسایی افراد واجد شرایط و دریافت مالیات از آنها سامانه مودیان را راه‌اندازی کرده است.
انواع مالیات
در کشورهای مختلف با توجه‌به میزان درآمد جامعه نرخ و دسته‌بندی‌های مختلفی برای مالیات وجود دارد. با این‌حال در ایران مالیات‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند.
مالیات مستقیم
مالیات مستقیم هزینه‌ای است که به‌طور مستقیم و بدون واسطه از درآمد و دارایی‌های فرد کسر می‌شود. نقش مالیات در توسعه کشورها زمانی مشاهده خواهد شد که افراد در آنها به پرداخت به موقع مالیات متعهد باشند.
مالیات بر درآمد
مالیات بر درآمد یکی از انواع مالیات‌های مستقیم در نظر گرفته می‌شود که بر اساس درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی افراد و شرکت‌ها تعیین خواهد شد. از همین‌رو افراد حقیقی و حقوقی باید پس از ثبت نام سامانه مودیان ، میزان درآمد و اطلاعات امور مالی خود را در آن وارد کنند. مشمولین این نوع مالیات عبارتند از کلیه حقوق‌‌بگیران، اصناف، هر نوع شرکت، صاحبان املاک مزروعی و...
مالیات بر دارایی
مالیات بر دارایی هزینه‌ای است که بر اساس ارزش دارایی‌ها و سرمایه‌های افراد تعیین می‌شود. میزان این مالیات به املاک، خودروها، سهام، سپرده‌های بانکی و سایر دارایی غیرنقدی بستگی دارد. مهم‌ترین مالیات بر دارایی نیز مالیات بر ارث محسوب خواهد شد که از اموال و دارایی‌های متوفی اخذ می‌شود.
مالیات غیرمستقیم
این مدل به‌صورت غیرمستقیم و از طریق مالیات بر فروش، بر ازرش افزوده، عوارض و جرایم مالی دریافت خواهد شد. مزایای مالیات غیرمستقیم شامل سهولت در جمع‌آوری و پرداخت مالیات، کاهش بار مالیاتی بر افراد و تحقق عدالت است.
نقش مالیات در توسعه کشورها چیست؟
نقش مالیات در توسعه کشورها بسیار مهم و حیاتی است. از جمله تاثیرات مهم این سیستم به موارد زیر اشاره خواهیم کرد:
تامین منابع مالی
مالیات به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمد دولت در تامین هزینه‌های خدمات عمومی، اجرای برنامه‌های توسعه‌ای و سایر خدمات نقش به‌سزایی دارد. این منابع مالی می‌توانند برای ساخت و توسعه زیرساخت‌ها، بهبود خدمات بهداشت و آموزش، تحقق عدالت اجتماعی و کاهش فقر استفاده شوند.
تنظیم بازار
مالیات‌ها برای تنظیم بازار و کنترل عوامل اقتصادی مورداستفاده قرار می‌گیرند. به‌عنوان مثال افزایش مالیات بر سوخت‌های فسیلی باعث تشویق مردم به استفاده از منابع انرژی پاک و در نتیجه کاهش آلودگی هوا خواهد شد.
توزیع منابع
اگر بخواهیم نقش مالیات در توسعه کشورها را بررسی کنیم، می‌توانیم تاثیر آن را در توزیع منابع در جامعه ببینیم. با اجرای سیستم مالیاتی عادلانه درآمدها و ثروت‌ها بین افراد مختلف جامعه توزیع می‌شود.
تشویق به سرمایه‌گذاری
دولت این امکان را دارد تا با ارائه تخفیف مالیاتی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های خاص، افراد را به فعالیت در آن حوزه و توسعه اقتصادی تشویق کند.
کنترل تورم
مالیات‌ها می‌توانند برای کنترل تورم مورداستفاده قرار گیرند. زیرا افزایش مالیات و کاهش پول در گردش باعث کنترل تورم خواهد شد.
تنظیم نرخ اقتصادی
با افزایش مالیات در دوره‌هایی با رشد اقتصادی بالا، دولت نرخ رشد را کاهش می‌دهد و از رکود اقتصادی جلوگیری می‌کند. ضمن آنکه با کاهش مالیات در دوره‌های رکود، باعث توسعه اقتصادی کشور شود.
حفظ محیط زیست
پرداخت مالیات به دولت در پیاده‌سازی برنامه‌هایش برای جلوگیری از آلودگی هوا، حفاظت از منابع طبیعی و ارتقای کیفیت محیط زیست کمک می‌کند. به‌طور کلی دولت با استفاده از این منبع درآمدی می‌تواند بسیاری از برنامه‌های خود در حوزه‌های مختلف آموزشی، بهداشتی، امنیتی و... را پیاده‌سازی کند. همین امر به خوبی نقش مالیات در توسعه کشورها را نشان می‌دهد.
آیا پرداخت مالیات منصفانه است؟
مالیات به‌عنوان یک سیستم مالی و اقتصادی برای تامین هزینه‌های دولت و ارائه خدمات عمومی به جامعه لازم است. اما در صورت نبود شفافیت و عدالت در تعیین میزان آن، شاید منصفانه به نظر نرسد. بنابراین دولت باید دریافت مالیات را به شکل شفاف و عادلانه اعمال کند تا همه اقشار مختلف جامعه به نحو مناسبی در آن مشارکت داشته باشند و بتوانند از خدمات عمومی بهره‌مند شوند.
با این‌حال شاید پرداخت مالیات برای برخی از افراد و کسب‌وکارها ناخوشایند باشد. اما باید توجه داشت که پرداخت این هزینه یک وظیفه قانونی است و هر فرد باید به توسعه کشور خود کمک کند. زیرا پرداخت مالیات در نهایت تاثیر زیادی در بهبود کیفیت زندگی افراد دارد.
از همین‌رو دولت باید به‌دنبال کاهش تبعیض در سیستم مالیاتی باشد و اطمینان حاصل کند که هیچ فرد یا شرکتی از پرداخت مالیات معاف نیست. در نهایت دولت باید عموم مردم را از اهمیت و مزایای پرداخت مالیات آگاه کند.
تبعات عدم پرداخت مالیات
در کنار بررسی نقش مالیات در توسعه کشورها، باید اشاره کنیم که عدم پرداخت مالیات یا فرار مالیاتی یک عمل مجرمانه محسوب می‌شود و طبق قانون می‌تواند برای فرد مجازات‌هایی در پی داشته باشد. به‌طوری که این موضوع جریمه‌های مالی سنگین، زندان و محرومیت از خدمات دولتی را به‌همراه دارد.
از تبعات دیگر عدم پرداخت مالیات باید به سابقه اعتباری نامناسب برای فرد اشاره کرد. زیرا بسیاری از بانک‌ها و سازمان‌ها هنگام ارائه خدمات، سابقه اعتباری فرد را مورد بررسی قرار می‌دهند. عدم پرداخت مالیات برای دولت نیز مشکلات زیادی به‌همراه دارد.
از جمله این مشکلات می‌توان به کاهش درآمد دولت و اختلال در بودجه، ایجاد فواصل طبقاتی در جامعه، کاهش بودجه عمرانی و سطح رفاه مردم اشاره کرد. شما برای بهبود استراتژی مالی شرکت خود و عدم مشکل در پرداخت مالیات بهتر است از یک نرم افزار خزانه داری استفاده کنید.
جمع‌بندی
پرداخت مالیات به‌عنوان یک وظیفه شهروندی باعث بهبود ارائه خدمات عمومی توسط دولت می‌شود. این خدمات شامل زیرساخت‌های شهری و روستایی، حمایت از کسب‌وکارها و... است. در این میان، نقش مالیات در توسعه کشورها اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا دولت با جمع‌آوری منابع مالی می‌تواند سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلفی اقتصادی را افزایش دهد. با این‌حال شاید پرداخت مالیات برای بسیاری از شرکت‌ها بار سنگینی باشد. از همین‌رو دولت باید با توجه‌به شرایط اقتصادی کشور سیاست‌های مالیاتی مناسبی را اجرا کند.
منبع
| افق اقتصادی |